روان‌درمانی، که گاهی به عنوان درمان گفتاری شناخته می‌شود، فرایندی است که در آن افراد با کمک یک روان‌درمانگر متخصص به بررسی و تحلیل افکار، احساسات، و رفتارهای خود می‌پردازند. هدف اصلی روان‌درمانی کمک به افراد برای مقابله با مشکلات روانی، عاطفی و رفتاری است که ممکن است در زندگی روزمره‌شان با آنها مواجه شوند.

در روان‌درمانی، درمانگر با استفاده از تکنیک‌های مختلف به فرد کمک می‌کند تا به درک بهتری از خود، روابط و تجربیاتش برسد. این فرایند می‌تواند به شناسایی الگوهای ناسالم رفتاری، تغییر نگرش‌های منفی، و توسعه مهارت‌های مقابله‌ای موثر منجر شود. روان‌درمانی برای درمان اختلالات مختلفی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن، اختلالات اضطرابی، و بسیاری دیگر از مشکلات روانی استفاده می‌شود.

یکی از ویژگی‌های برجسته روان‌درمانی، انعطاف‌پذیری آن است. این درمان می‌تواند به صورت فردی، گروهی، خانوادگی یا زوجی انجام شود و می‌تواند در محیط‌های مختلفی از جمله مطب‌های روان‌درمانی، بیمارستان‌ها، و حتی به صورت آنلاین ارائه شود.

روش‌های مختلفی در روان‌درمانی وجود دارد که هر کدام بر اساس نظریات و تکنیک‌های خاصی طراحی شده‌اند. برخی از معروف‌ترین این روش‌ها عبارتند از:

درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک درمان با زمان محدود است که به جای بررسی دوران کودکی شما، بر «اینجا و اکنون» تمرکز دارد. درمانگر در این روش رابطه‌ی بین موقعیت، طرز فکر، افکار، احساسات، رفتار و واکنش‌های فیزیکی شما بررسی می‌کند. در این روش درمانگر به شما یاد می‌دهد که از خود بپرسید آیا افکار شما واقعیت است یا خیر. این کار زمان واکنش شما را کاهش می‌دهد و به شما کمک می‌کند از نظر عاطفی ثبات بیشتری داشته باشید. CBT برای افرادی مناسب است که به دنبال درمان با هدف پیدا کردن راه حل و رسیدن به یک هدف مشخص هستند.

درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی: این درمان‌ها به شما یاد می‌دهد تا ناظر افکار و احساسات خود باشید. این روش انواع مختلفی دارد که با توجه به مشکل شما، یکی از این روش‌ها برای درمان انتخاب می‌شود. این روش‌ها را در لیست زیر می‌بینید.

کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR): یک کارگاه آموزشی ۸ هفته‌ای با هدف رسیدگی به دوره‌های طولانی استرس که شامل تکنیک‌هایی مثل مدیتیشن، یوگای سبک و تمرینات بین ذهن و بدن می‌شود.

درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT): تکنیک‌های ذهن‌آگاهی مثل مدیتیشن، تمرینات تنفسی و کششی که با رویکردهای شناخت درمانی برای شکستن چرخه‌های فکری منفی مرتبط با افسردگی‌های مکرر انجام می‌شود.

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): این روش برای افرادی مناسب است که در مدیریت احساسات مشکل دارند و اقدام به رفتارهای ناسالم مقابله‌ای، مثل پرخوری و آسیب رساندن به خود، کرده‌اند.

درمان انسان‌گرایانه: در این روش از طیفی از نظریه‌ها و شیوه‌ها استفاده می‌کنند تا به شما در درک و ارتقا سلامت روانی خود کمک کنید. این رویکرد برای افرادی مناسب است که برای کاوش در زندگی خود و نگاه کردن به مسائل از زوایای گسترده آماده هستند.

فعال‌سازی رفتاری (BA): در این روش بیشتر بر رفتار و محیط تمرکز می‌شود و کمتر افکار و احساسات بررسی می‌شوند. درمانگر شما را تشویق می‌کند تا رفتارهایی را برنامه‌ریزی کنید و به فعالیت‌هایی بپردازید که تا امروز از انجام آن‌ها خودداری کرده‌اید.

درمان بین فردی (IPT): این روش روان‌درمانی بر شما و روابط شما با دیگران تمرکز دارد و معتقد است که رفاه روانی ضعیف ریشه در روابط بین فردی دارد.

درمان‌های روانکاوی و روان‌پویای: درمانگر در این روش به درک تاثیر تجریبات ناخودآگاه و گذشته‌ی شما بر رفتار فعلی شما تمرکز دارد. این درمان برای افرادی مناسب است که به خودکاوی و خودشناسی علاقه دارند و از صرف زمان و انرژی زیاد برای شناخت خود لذت می‌برند.

درمان تحلیلی شناختی (CAT): CAT یک درمان با زمان محدود است که عناصر CBT و درمان‌های رونکاوی را کنار هم آورده، بیشتر بر پویایی بین فردی تمرکز می‌کند. این روش بر روابط و زندگی شما به عنوان ابزار تغییر تاکید دارد و روش درمانی بسیار عالی برای افرادی است که اختلال شخصیت مرزی و اختلالاد خوردن در آن‌ها تشخیص داده شده است.

حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR): در این روش مغز از طریق حرکات چشم تحریک می‌شود و تا خاطرات ناراحت‌کننده تاثیرات مخرب کمتری بر فرد داشت هباشند. EMDR برای طیف وسیعی از آسیب‌ها، مخصوصا افرادی که مورد سواستفاده‌ی جنسی یا فیزیکی یا عاطفی و همچنین اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، کاربرد دارد. همچنین استفاده از این روش برای افراد با تجربه‌ی تصادفات و جراحات، فوبیا، اعتیاد و ترس از اجرا و صحبت در جمع هم از همین روش استفاده می‌شود.